Spreekbeurt Kasteel de Haar

Geschiedenis
Op de plek waar nu Kasteel de Haar staat, stond al aan het einde van de 12e eeuw (tussen 1100 en 1200) een gebouw. Dat is dus ruim 900 jaar geleden! Het werd gebouwd op een hoger gelegen terrein, dat in de middeleeuwen Hara of Haru genoemd werd. Dat vonden de bewoners een goede plek, ze kregen geen natte voeten en je had goed zicht op de omgeving. Die naam Hara gebruiken we eigenlijk nog steeds: De Haar. Je zegt ook altijd óp de haar omdat het hoger gelegen was dan de omgeving. Heeft dus niks met het haar op je hoofd te maken!

Eerste versie van het kasteel
Eerst werd een houten toren gebouwd op een ronde heuvel met een gracht eromheen. In 1250 ongeveer, werd de houten toren afgebroken en werd er een stenen toren gebouwd. Daaromheen bouwden ze een hoge stenen muur voor de veiligheid. In de toren konden ze wonen maar ook schuilen als er gevaar dreigde.

Heren van de Haar
Alleen rijke en belangrijke families konden zo’n sterk stenen huis bouwen. Het is dan ook niet gek dat de bewoners van het eerste kasteel, de Heren van de Haar, rijk en machtig waren.

In 1446 kwam de woontoren in handen van de rijke en machtige familie van Zuylen en groeide uit tot een van de grootste kastelen van Nederland (Een tekening van het kasteel in de 16e eeuw is te zien op de PowerPoint). Zo zag Kasteel de Haar eruit in de 16e eeuw (tussen 1500 en 1600). Kijk maar eens naar de tekening. Wat zie je allemaal? (Een houten brug, ingang, torens, slotgracht).

Helaas waren er in de latere eeuwen geen van Zuylens meer die het kasteel wilden bewonen. Het was ook niet zo mooi meer, want het kasteel was in de middeleeuwen een paar keer aangevallen en vernield. Het kasteel kwam leeg te staan en werd langzaam een schilderachtige ruïne. Kijk maar eens naar deze foto. Ruim honderd jaar geleden, in het jaar 1890, erfde Baron Etienne van Zuylen van Nijevelt de ruïne van zijn vader. Hij was heel erg geïnteresseerd in het kasteel. De baron wilde graag door het leven gaan als een belangrijke man. Hij ging om met de bekendste en rijkste mensen uit Brussel en Parijs en vond het een eer tot zo’n oude Nederlandse familie van adel te behoren. Hij wilde graag laten zien dat hij belangrijk was en daar hoorde een oud familiekasteel natuurlijk bij.

In 1887 trouwde Etienne met Hélène de Rothschild. Zij was een van de rijkste vrouwen van Europa op dat moment. Hoewel zij niet tot een oude adellijke familie behoorde, maar in zekere zin Nouveau Riche (nieuwe rijken) was, had Etienne met zijn grote plannen om de ruïne op te knappen, geen betere vrouw kunnen treffen. In 1890 gingen zij samen eens kijken naar de ruïne.

Pierre Cuypers
Ze besloten om de ruïne nieuw leven in te blazen. Ze namen daarvoor de dan al bekende Nederlandse architect Pierre Cuypers in de arm. Misschien ken je hem niet van naam, maar zijn gebouwen ken je vast! Het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam zijn door hem bedacht, net als ongeveer 80 katholieke kerken. Ook heeft hij veel gebouwen gerestaureerd.

De herbouw
Wat deed Cuypers met de Haar? Hij heeft heel goed gekeken naar hoe het kasteel eruitzag in de middeleeuwen. Alles wat er nog was heeft hij laten staan. Ook het vijfhoekige fundament en de muren die nog overeind stonden. De openingen van de ramen zitten nog op dezelfde plek als in de middeleeuwen, de ruimten in het souterrain, zeg maar de kelder van het kasteel, zijn gelijk gebleven en zelfs de torens heeft hij in de basis behouden. Maar Cuypers heeft ook dingen toegevoegd. Hij heeft de lage weermuur aan de voorkant van het kasteel hoger gemaakt dan het eerder was, een overkapping over de binnenplaats gemaakt (wat nu de Main Hall is) en van een lage toren een hele hoge toren gemaakt.

De familie was nooit echt van plan om het hele jaar door op Kasteel de Haar te komen wonen, maar ze wilde wel graag aan hun vrienden en bekenden laten zien hoe mooi het kasteel was. Daarom kwamen ze ieder jaar in september met een heleboel vrienden en bekenden uit de hoogste kringen in alle luxe vakantie vieren op het kasteel. Het moest daarom van allerlei gemakken voorzien zijn. Er werd elektrisch licht aangelegd, er kwam warm en koud stromend water, iedere slaapkamer had een eigen badgelegenheid, er was een lagedruk stroomverwarmingssysteem dat het hele kasteel tot in de bediendenvertrekken kon verwarmen en er was al heel vroeg een lift en een Turks bad. Het mooie is, dat alles, behalve de lift en het Turks bad, nog in het kasteel te vinden is!

Zo werd de ruïne in twintig jaar door Cuypers herbouwd tot een van de mooiste kastelen van Nederland. In 1912 was het ongeveer klaar. Een bijzonder kasteel, niet alleen vanwege zijn bouwstijl (neogotiek) maar ook zeker vanwege de familie die er een maand per jaar woonde.

Septembermaand
De kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen én achterachterkleinkinderen van Etienne en Hélène woonden tot 2006 ieder jaar in september op Kasteel de Haar. Tijdens deze beroemde septembermaand kwamen er gasten van over de hele wereld! Mensen van adel en uit koningshuizen (een neef van Koningin Elisabeth van Engeland!) en belangrijke heren uit de politiek, belangrijke zakenmensen maar ook schrijvers en kunstenaars zoals Coco Chanel en Maria Callas. En niet te vergeten ook echte Hollywoodsterren. Acteurs zoals Roger Moore (James Bond) en Brigitte Bardot zijn op Kasteel de Haar geweest, zoals jullie nu Enzo Knol, Boaz of K3 kennen! Ze aten in de eetzaal en hielden graag gemaskerde bals.

Zou jij het leuk vinden om eens per jaar in Kasteel de Haar te wonen?

Het kasteel bezoeken
Tegenwoordig is Kasteel de Haar een museum dat je bijna elke dag van het jaar kan bezoeken. Je kunt door de prachtige tuinen wandelen, picknicken op de picknickweide en je kunt ook echt het kasteel in en beleven hoe het is om als baron of barones een maand per jaar op het kasteel te mogen wonen. Ook kun je trouwen bij Kasteel de Haar. Daarnaast wordt een aantal evenementen georganiseerd bij Kasteel de Haar, erg leuk om te bezoeken, zoals de Country & Christmas Fair en Elfia.
Jullie zijn vast nieuwsgierig naar de zalen in het kasteel, kijk maar mee naar de plaatjes.